CO of koolstofmonoxide is een uiterst gevaarlijk gas dat ontstaat bij gasgeisers of verwarmingstoestellen (kolen-, hout-, mazout, of petroleumkachels). Gas, kolen, hout, mazout, petroleum… hebben veel lucht (zuurstof) nodig om goed te branden. Als er te weinig zuurstof in de kamer aanwezig is, kan er CO gevormd worden.
Hoe herken je CO?
CO ruik je niet, zie je niet, proef je niet en voel je niet.
Volgende signalen kunnen op CO-vergiftiging wijzen:
- hoofdpijn;
- klachten bij verschillende personen tegelijk of bij huisdieren;
- klachten op bepaalde tijdstippen (bijvoorbeeld telkens bij het nemen van een bad of een douche of tijdens de afwas);
- klachten die verminderen wanneer je veel frisse lucht in de kamer laat of wanneer je buiten gaat ;
- roetafzetting op de muren rond de gasgeisers of kookpotten (bij gasfornuizen);
- voor aardgas, butaan, propaan en mazout: let op de vlammen (gele vlammen wijzen op een slechte verbranding);
- een abnormaal hoge vochtigheid en condensatie in huis.
Wat moet je doen als iemand vergiftigd is?
- Blijf rustig.
- Open onmiddellijk alle ramen en deuren.
- Zet het verwarmingstoestel of kookfornuis onmiddellijk uit.
- Breng de persoon uit de kamer.
- Als de persoon bewusteloos is: bel de alarmcentrale 112.
- Als de persoon niet bewusteloos is: bel een arts.
Hoe kan je een CO-vergiftiging voorkomen?
Verluchting
- Zorg voor voldoende verluchting in de kamer.
- Plak niet alle kieren van ramen en deuren dicht.
- Laat een kleine kamer voldoende en regelmatig verluchten.
- Staat er een gasgeiser of verwarmingstoestel in de badkame? Dan is een rooster van minimum 150 cm² (vb. 10 cm bij 15 cm) onderaan de deur en bovenaan in de muur wettelijk verplicht.
Gasgeisers
Ongeveer de helft van de CO-vergiftigingen wordt veroorzaakt door kleine 5-liter-gasgeisers aangesloten op een douche of een bad. Laat ze plaatsen door een vakman, onderhoud ze regelmatig en gebruik ze op de juiste manier.
Verwarming
Kachels en ketels voor centrale verwarming vragen een juiste aansluiting op een schoorsteen en een regelmatig onderhoud door een bekwaam vakman. Een kachel op een lage stand is gevaarlijk. Dit vermindert de trek in de schoorsteen. Plaats daarom nooit een te grote kachel in een kleine kamer. Laat de zuurstofklep van een kolen- en houtkachel voldoende open. Er moet steeds genoeg zuurstof bij de vlammen kunnen.
Schoorsteen
Zorg dat de schoorsteen goed trekt, want als de verbrandingsgassen niet weg kunnen via de schoorsteen, komt er CO in de kamer. Vogelnesten, stenen of bladeren in de schoorsteen kunnen ook de trek verminderen. Laat tijdig de schoorsteen controleren. Bij centrale verwarming met mazout moet je verplicht jaarlijks de schoorsteen vegen en de brander afstellen. Bij kachels met kolen, mazout of hout veeg je best elk jaar de schoorsteen omwille van roetafzetting.
Goed onderhouden gastoestellen in een nieuwe schoorsteen geven geen roetafzetting. In dat geval hoef je de schoorsteen dus niet te vegen. Ga wel regelmatig de goede werking van de schoorsteen na. Als je gastoestellen aansluit op een oude schoorsteen moet je de schoorsteen wel eerst vegen.
Let op: alle gasgeisers en alle verwarmingstoestellen kunnen CO veroorzaken. Alleen bij elektrische toestellen kan geen CO ontstaan.