Initiatiefrecht
De stemmenkampioen (= verkozene met de meeste naamstemmen) van de grootste lijst krijgt na de lokale verkiezingen het initiatiefrecht om een meerderheid te vormen. Deze verkozene krijgt 14 dagen de tijd om een meerderheid te vormen vanaf de dag die volgt op de dagtekening van het proces-verbaal van de verkiezingen.
Slaagt de houder van het initiatiefrecht er niet in om binnen een periode van 14 dagen een coalitie te vormen, dan gaat het initiatiefrecht over op de verkozene met de meeste naamstemmen van de 2e grootste lijst en zo verder.
Semi-automatische aanduiding en benoeming van de burgemeester
De verkozene (met Belgische nationaliteit) met de meeste naamstemmen van de grootste fractie die erin slaagt een coalitie te vormen, wordt voortaan burgemeester. Deze verkozene legt tijdens de installatievergadering van de gemeenteraad de eed af als aangewezen-burgemeester. De gemeenteraad stelt nadien de Vlaamse Regering in kennis van de eedaflegging. Vervolgens wordt het benoemingsproces opgestart. “
Geen herverdeling van lijststemmen
De lijststem is het bolletje bovenaan een kieslijst dat je kan aanvinken als je akkoord gaat met de volgorde van de kandidaten op de lijst. Volgens een complex systeem zorgde de lijststem ervoor dat vooral de eerste kandidaten op de lijst voldoende stemmen kregen om verkozen te worden.
Je zal tijdens de gemeenteraadsverkiezingen voortaan nog steeds bovenaan de lijst een bolletje kunnen aanvinken, maar dit telt enkel als een stem voor de partij. De plaats op de lijst van de partij zal kandidaten dus niet langer een voorsprong opleveren. Om een zitje in de gemeenteraad te verkrijgen, zullen alleen voorkeurstemmen geteld worden.
Nieuwe gemeenteraad vanaf december 2024
Terwijl vroeger de nieuwe gemeenteraad begin januari van het eerste jaar van de nieuwe legislatuur geïnstalleerd werd, zal de installatievergadering nu al begin december 2024 plaatsvinden.