Opkomstplicht wordt stemrecht
Vroeger was er opkomstplicht waardoor iedere stemgerechtigde burger in België verplicht moest deelnemen aan de verkiezingen. Voortaan is er voor de lokale en provinciale verkiezingen enkel stemrecht. Je bent dus niet meer verplicht om te gaan stemmen. Maar toch is het belangrijk om je stem uit te brengen.
Als je niet kan of wil gaan stemmen, dan moet je verder niets doen. Als je iemand een volmacht wil geven om in jouw plaats te gaan stemmen, dan moet je daarvoor wel nog steeds een geldige reden kunnen aantonen met een attest (doktersattest, attest van de werkgever). Ben je op 13 oktober op reis naar het buitenland en wil je iemand een volmacht geven? Dan moet je eerst langsgaan bij de dienst Burgerzaken met een bewijs van je reis, waar je een attest van de Burgemeester krijgt.
De persoon die voor jou gaat stemmen moet volgende zaken meebrengen: het ingevulde volmachtformulier, een geldig attest (doktersattest, attest van de werkgever, attest van de Burgemeester), jouw uitnodigingsbrief, en zijn of haar eigen uitnodigingsbrief en eID. Je vindt het volmachtformulier op www.oostende.be/verkiezingen.
Rechtstreekse verkiezing van de burgemeester
De kandidaat met de meeste voorkeurstemmen in de grootste partij van de coalitie wordt voortaan automatisch burgemeester. Een andere verandering is het initiatiefrecht van de stemmenkampioen van de grootste partij. Dat recht geeft de persoon met de meeste stemmen van de grootste partij de tijd om tijdens de twee weken na de verkiezingsdag een coalitie te proberen vormen.
Geen herverdeling van lijststemmen
De lijststem is het bolletje bovenaan een kieslijst dat je kan aanvinken als je akkoord gaat met de volgorde van de kandidaten op de lijst. Volgens een complex systeem zorgde de lijststem ervoor dat vooral de eerste kandidaten op de lijst voldoende stemmen kregen om verkozen te worden.
Je zal tijdens de gemeenteraadsverkiezingen voortaan nog steeds bovenaan de lijst een bolletje kunnen aanvinken, maar dit telt enkel als een stem voor de partij. De plaats op de lijst van de partij zal kandidaten dus niet langer een voorsprong opleveren. Om een zitje in de gemeenteraad te verkrijgen, zullen alleen voorkeurstemmen geteld worden.
Nieuwe gemeenteraad vanaf december 2024
Terwijl vroeger de nieuwe gemeenteraad begin januari van het eerste jaar van de nieuwe legislatuur geïnstalleerd werd, zal de installatievergadering nu al begin december 2024 plaatsvinden.