Wat verandert er op je factuur?
Een energiefactuur bestaat uit drie delen:
- Energiekosten (verbruik)
- Heffingen
- Distributienettarieven (de kosten voor de aanleg en het onderhoud van het elektriciteitsnet)
Het nieuw capaciteitstarief heeft enkel impact op de distributienettarieven. Het is geen extra tarief, maar een nieuwe manier van berekenen. In het oude systeem zijn deze volledig gebaseerd op hoeveel kilowattuur elektriciteit je verbruikt. Vanaf januari 2023 wordt die berekening aangepast en worden de distributienettarieven opgesplitst:
- een deel zal je ze nog steeds op basis van je verbruik betalen,
- een ander deel betaal je op basis van hoeveel elektriciteit je maximaal tegelijkertijd verbruikt: je piekvermogen.
Enkel voor huishoudens met een sociaal tarief is deze nieuwe berekening niet van toepassing.
Bron: VREG
De technische details
Voor huishoudens met een digitale meter wordt het capaciteitstarief berekend op basis van het gemeten piekvermogen. Daarvoor wordt elke maand gekeken naar het hoogste gemiddelde vermogen per kwartier: de maandpiek (in kilowatt).
Het gemiddelde van je laatste 12 maandpieken is de basis voor het capaciteitstarief. Dat wil je dus zo laag mogelijk houden.
Het gemiddelde piekvermogen bij de meeste huishoudens is 3,5 tot 4 kW. Voor huishoudens die hier onder blijven zal de eindfactuur verminderen of gelijk blijven tegenover het systeem op basis van verbruik. Er wordt een ondergrens ingesteld waardoor je nooit lager dan 2,5 kW aangerekend kan worden.
De Vlaamse energieregulator VREG zet het ook nog even op een rij in dit filmpje:
Op termijn wordt de digitale teller de norm, maar voorlopig zijn er nog veel woningen met een analoge teller. Daar wordt een forfait aangerekend. Het forfaitaire tarief wordt gebaseerd op een minimaal verbruik van 2,5 kilowatt. Dat vult men aan met een stuk dat gebaseerd is op je totale jaarverbruik.
Waar let je best op?
Met een aantal eenvoudige tips kan je er voor zorgen dat het capaciteitstarief voor jou zo voordelig mogelijk uitdraait.
Het belangrijkste uitgangspunt is dat je jouw elektriciteitsverbruik spreidt:
- Leer je verbruik en toestellen kennen
Op mijn.fluvius.be kan je achterhalen wat je maandpieken en kwartiervermogens zijn (in kW). Hou dat een tijdje in de gaten en ontdek welke toestellen en momenten jouw piekverbruik omhoog stuwen. - Spreid je verbruik en vermijd pieken
Dit is zeker belangrijk voor toestellen met een groot vermogen. Bij huishoudelijke toestellen die veel elektriciteit verbruiken zoals een oven, wasmachine of een elektrisch fornuis spreid je best zoveel mogelijk je verbruik. Ook een warmtepomp, elektrische warmwaterboiler of een laadpaal voor een elektrische auto werken best niet tegelijkertijd. - Nieuwe toestellen? Kies slimme!
Koop je nieuwe elektrische toestellen? Kies dan voor slimme toestellen. Die kan je vaak eenvoudig instellen om het verbruik te spreiden. Door slimme sturing kan je jouw verbruik spreiden en pieken vermijden.
Zal ik meer of minder moeten betalen?
Volgens een studie van de UGent zou minstens 60 procent van de bevolking minder betalen dankzij het capaciteitstarief. Het systeem beloont vooral de huishoudens die inzetten op elektrificatie, t.o.v. wie met aardgas blijft stoken.
De voorwaarde is dan wel dat je beschikt over een digitale teller. Huishoudens met een analoge teller betalen op basis van een forfait van 2,5kW. Maar dan betaal je wel een wat hoger distributienettarief per kWh dan gebruikers met een digitale meter. Vandaar dat een digitale meter vaak zelfs iets voordeliger is dan een klassieke meter bij het capaciteitstarief.
Wie zal dan meer betalen vanaf januari? Vooral kleine verbruikers die occasioneel een groot piekvermogen hebben. Bijvoorbeeld wie één keer per maand een elektrische sauna opzet, of eens een wildgebraad langdurig (langer dan een kwartier op hoog vermogen) in de oven steekt. Hoe laag je verbruik op andere dagen ook is, je zult op die piek belast worden.
Ook mensen met een tweede verblijf zullen het verschil voelen. Die woning wordt misschien alleen in het weekend gebruikt. Maar ook al verbruik je er in de week niks, toch zal de verbruikspiek - en dus ook het bijhorende capaciteitstarief - berekend worden op die weinige momenten waarop je er wel bent.
Kan ik nog gebruik maken van het nachttarief?
Voor het aandeel van de netkosten wordt er vanaf 2023 geen onderscheid meer gemaakt tussen dag-, nacht- en uitsluitend nachttarief.
Het nachttarief werd indertijd gelanceerd om de elektriciteitscentrales ook ’s nachts aan een constant vermogen te kunnen laten draaien. Vandaag zitten we in de omgekeerde situatie: er is vooral overdag stroom, dankzij bijvoorbeeld zonnepanelen. Daarom valt ook de korting voor nachtverbruik weg.
Maar het tarief voor de verbruikskosten kan bij sommige leveranciers wel nog voordeliger zijn ’s nachts. Dit ga je na op de tarieffiche van je elektriciteitscontract. Heb je nog een dag-/nachttarief en heb je zelf zonnepanelen? Dan laat je je toestellen het best wel zo veel mogelijk werken wanneer de zon schijnt. Als je geen PV-installatie hebt, dan kun je wellicht het best blijven voortdoen zoals je deed.
Simuleer je eigen capaciteitstarief
Waarom wordt het capaciteitstarief ingevoerd?
In de nabije toekomst gaan we alsmaar meer kiezen voor zonnepanelen, elektrische wagens en warmtepompen. Om het distributienet daarop voor te bereiden werd gekozen voor het capaciteitstarief. Bedoeling is om het elektriciteitsverbruik van alle verbruikers samen zo goed mogelijk te spreiden in de tijd. Het capaciteitstarief moedigt je aan om tijdens de piekmomenten enkel te verbruiken wat echt nodig is. Zo raakt het net niet overbelast.
Lees meer op Nieuwe nettarieven | VREG
Of bekijk het volledige webinar over het capaciteitstarief, door VREG en Fluvius
