Wat zijn de belangrijkste bronnen voor dioxines en PCB's?
Dioxines komen vrij door onvolledige verbrandingsprocessen bij bijvoorbeeld huisvuil- en industriële verbranding. De uitstoot van dioxines door de industrie is de laatste jaren sterk gedaald omdat de normen voor uitstoot veel strenger geworden zijn. Daarnaast zijn er ook niet-industriële bronnen van dioxines zoals sigarettenrook, hout- en kolenkachels en afvalverbranding in tuinen.
PCB’s worden niet meer geproduceerd, maar komen wel nog voor in schroot. Lokaal rond schrootverwerkende industrie kunnen er nog verhoogde waarden voorkomen.
Hoe word je blootgesteld aan dioxines en PCB's?
De belangrijkste manier waarop je deze stoffen binnenkrijgt, is via voedsel zoals vette vis, volle melk, melkproducten, vet vlees en eieren. Ze hopen zich op in vetweefsel van dieren en mensen. Planten nemen bijna geen dioxines en PCB's op, behalve groenten en fruit uit de komkommerachtige familie ( komkommers, meloenen, pompoenen en courgettes) die ze in hun schil opslaan. Daarom is het belangrijk om groenten en fruit goed te wassen, en fruit en groenten uit de komkommerachtige familie te schillen.
Inademen van dioxines en PCB’s draagt in vergelijking met voeding veel minder bij aan de hoeveelheid dioxines die je binnenkrijgt. Een kortstondige hoge blootstelling via inademing is natuurlijk wel mogelijk als men bijvoorbeeld afval of hout verbrandt en die rooklucht inademt.
Welke gezondheidseffecten kunnen dioxines en PCB's veroorzaken?
Langdurige blootstelling kan leiden tot een verstoorde weerstand, problemen met de ontwikkeling van het zenuwstelsel, hormoonstoornissen en voortplantingsproblemen. Dioxines worden als kankerverwekkend beschouwd en PCB's als mogelijk kankerverwekkend.
Kinderen en pasgeborenen zijn gevoelige groepen want hun hersenen zijn in volle ontwikkeling.
Hoe kan ik mijn blootstelling beperken?
Volg de preventietips en eet volgens de richtlijnen van de voedingsdriehoek, met vooral plantaardige producten. Een voedingspatroon rijk aan dierlijke vetten zoals vlees, eieren, melk, (vette) vis, koekjes en sauzen kan mogelijks voor extra blootstelling aan dioxines en PCB’s zorgen.
Vermijd het verbranden van afval of hout, omdat dit dioxines en PCB's kan vrijgeven.
Waarom geen eieren van eigen kippen eten?
Eieren kunnen gemakkelijk vetoplosbare vervuilende stoffen zoals dioxines en PCB's opstapelen. Door de verhoogde concentratie van dioxines en PCB's in de omgeving, is het daarom beter om geen eieren van kippen uit de eigen tuin te eten.
Eieren van eigen scharrelkippen bevatten doorgaans meer dioxines en PCB's dan eieren van de supermarkt. Dit komt omdat kippen in grote bedrijven afgeschermd worden van elke vorm van vervuiling.
Wat kan ik zelf doen?
- Was je handen met water en zeep voor elke maaltijd. Laat kinderen ook de handen wassen na het buiten spelen, zodat ze via hun handen geen grond- of stofdeeltjes naar de mond brengen.
- Eet geen eieren van eigen kippen.
- Als je groenten en fruit eet uit je eigen tuin:
- Eet gevarieerd. Wissel af tussen eigen gekweekte groenten en fruit en deze uit de winkel.
- Was groenten en fruit goed met water voordat je ze eet. Zo verwijder je het neergevallen stof.
- Verwijder de buitenste bladeren of schil groenten en fruit. Schil zeker vruchten van de komkommerfamilie: zoals komkommer, meloen, pompoen en courgette. Deze groenten en fruit nemen dioxines en PCB's op, wat terechtkomt in hun schil.